De Gratama Sathe te Harlingen
Historie
De boerderij, die net buiten de laatste nieuwbouwwijk van Harlingen staat, was ruim twee eeuwen familiebezit van de Gratama’s, toen deze rond 1885 voor het eerst met die naam werd aangeduid. De naam Gratama (ook wel Gratema) is vermoedelijk afgeleid van Grettingaburen, net ten oosten van Harlingen, waar Seerp (de ‘stamvader’ van de familie) zich in 1655 als meester-tichelaar had gevestigd en deze familienaam was gaan voeren.
Na diverse generaties kwam de boerderij in de jaren 1910-1920 eeuw in bezit van de broers Johannes Gesinus en Sibrand Gratama, die kinderloos bleven en hun helften daarom in resp. 1931 en 1946 vermaakten aan de door hen opgerichte Gratama-Stichting.
Door de jaren heen hebben er diverse pachters op de Gratam Sathe gewoond.
In 1992 werden de gebouwen plus circa 6 ha in erfpacht uitgegeven aan de maatschap Kingma (vader en vier zonen). De overige 24 ha die bij de Gratama Sathe hoorden, werden aan dezelfde maatschap verpacht. De boerderij werd tot 2014 bewoond door Dominicus Kingma. Vanwege gezondheidsproblemen van deze laatste werd uiteindelijk in onderling overleg besloten om de erfpachtovereenkomst voortijdig te beëindigen. De 24 ha worden echter nog steeds gepacht door Jan Kingma (een van de zonen van de voornoemde maatschap).
Inmiddels heeft de Gratama Sathe een nieuwe erfpachter in de persoon van buurman Hendrik Sytsma, die samen met vrouw Margreeth, drie dochters en een zoon al sinds 1958 op de boerderij naast de Gratama Sathe woont en een boerenbedrijf heeft waarin zoon Ids ondertussen ook al enige jaren meedraait. Hendrik houdt naast een runveestapel nog een aanzienlijk aantal schapen, die inmiddels op de Gratama Sathe zijn ondergebracht, waar in de grote schuur een moderne schapenstal is ingericht. De oudste dochter Nynke en haar partner Otto zijn voorlopig de nieuwe bewoners van het woonhuis van de Gratama Sathe, die een belangrijke rol spelen bij de renovatie van het woonhuis, het achterhuis en de stallen.
De Gratama Sathe zal in het kader van de verduurzaming van het woonhuis nieuwe kozijnen en dubbel glas in de ramen krijgen. Deze werkzaamheden zullen in het najaar van 2022 worden uitgevoerd.